Plaats een opmerking bij station Wetsens

Op de pagina kunt u een opmerking of herinnering insturen aan station Wetsens die wordt toegevoegd aan de pagina.

Oorspronkelijke reactie:
Hein de Jong (27 apr 2008)
Wetsens revisited: informatie uit het (digitale) archief van de Leeuwarder Courant (L C).

Uit de L C van 16 november 1898:

Publicatie van een prospectus van de NV Noord-Friesche Locaal-Spoorwegmaatschappij (NFLS) die het volgende doel omschrijft:
“ .... het aanleggen en exploiteeren van locaalspoorwegen in het noorden onzer provincie .... de lengte der lijnen zal te zamen +/- 75,7 K.M. bedragen, verdeeld in drie sectiën:

Van Leeuwarden langs Jelsum, ...., Stiens, ...., Wetsens, Metslawier, met het doel deze lijn later door te trekken, zoo mogelijk tot Oostmahorn, of verder in verband met de droogmaking van de Lauwerzee, ....
Van de onder a genoemde lijn te Stiens langs Lieve Vrouwen-Parochie, ...., Tjummarum, ...., naar Harlingen
Van de onder b genoemde lijn te Tjummarum langs Dongjum naar Franeker .... “

In 1898 lijkt het er nog op dat Wetsens een eigen stopplaats krijgt.

De lijnen a, b en c zijn in de periode 1899 - 1940 ook werkelijk aangelegd en geexploiteerd. Lijn a wordt reeds in 1901 in twee gedeelten geopend:

Op 22 april 1901 Leeuwarden - Ferwerd
Op 2 oktober 1901 Ferwerd - (Wetsens) - Metslawier Echter, in de L C van 1 oktober 1901 verschijnt de volgende advertentie:

Noord Friesche Locaal-Spoorweg-Mij. Aan het Publiek wordt medegedeeld, dat de opening van de stopplaats WETSENS nader zal worden aangekondigd. DE DIRECTEUR.

In Wetsens wordt op 2 oktober 1901 geen reizigersvervoer aangeboden en het is de vraag of er toen eigenlijk al voorzieningen voor waren.

In het digitale L C archief is geen nadere aankondiging of verder iets over (Wetsens + NFLS) te vinden..... *. Over de NFLS zelf daarentegen des te meer. De maatschappij komt reeds in 1903 in financiele problemen omdat het reizigersvervoer sterk beneden de verwachtingen blijft en ook het goederenvervoer teleurstelt: de slechte aardappel-oogst (een belangrijk akkerbouw-product in N Friesland), de transporten richting Harlingen / Engeland vallen tegen en ook het bietenvervoer brengt niet de verwachte opbrengsten.

In 1904 wordt een gedeelte van het personeel om reden van bezuiniging ontslagen (eervol, maar zonder verdere tegemoetkoming) en in 1905 worden de maatschappij-statuten aangepast om exploitatie door andere partijen mogelijk te maken. In datzelfde jaar neemt de HSM, na de nodige onderhandelingen, de verantwoordelijkheid voor alle vervoer over. Het is twijfelachtig of de HSM het belang van een stopplaats Wetsens nog steeds onderkent ..... de NFLS is er niet meer aan toegekomen.

Wetsens: een terpdorp in de toenmalige gemeente Oostdongeradeel met slechts enige huizen, een kerkje, in 1901 waarschijnlijk nog geen 50 inwoners en liggend in een verder geheel onbewoond gebied. Er zal nooit een groot passagiers / goederen aanbod kunnen zijn. De kern van het dorp ligt op ongeveer 300 m van de spoorbaan. Op een gedetailleerde (topografische) kaart is als enigste verbinding van het dorp met de spoorbaan een voetpad aangegeven en wat als ontsluiting van een mogelijke stopplaats zou kunnen dienen. Enige tientallen meters voor het spoor splitst het voetpad zich in twee stukjes onverharde weg die de spoorbaan kruisen (waarschijnliijk de twee overwegen waar een eerdere beschrijving ook naar refereert) maar die verder “nergens toe leiden” dan de landerijen ten zuiden van het spoor. Ook ontbreekt bij Wetsens de aanduiding “Stoppl” of “Stopplaats”. Op een topografische kaart wordt deze informatie altijd nauwkeurig weergegeven.

Het is dus hoogst onwaarschijnlijk dat Wetsens ooit als stopplaats dienst heeft gedaan. De mededeling in de L C van 1 oktober 1901 lijkt meteen ook het definitieve einde van een voorziening die voor Wetsens in de NFLS-prospectus van 1898 nog werd verwacht.

Ook is het opmerkelijk dat in raadsverslagen van de gemeente Oostdongeradeel, een van de belangrijkste financiers bij de aanleg van NFLS-lijnen, geen melding te vinden is over het uitblijven van een stopplaats te Wetsens. Er is dus òf nooit serieus sprake van geweest òf men vond het blijkbaar toch niet zo belangrijk.

Bij de liquidatie van de NFLS in 1939 was de gemeente echter wel geïnteresseerd in hoeveel geld er van de oorspronkelijke investeringen nog terug te krijgen was...... (18 % plus rente tot 1935).

* Het is natuurlijk altijd mogelijk dat er bij het digitaliseren van meer dan 250(!) jaargangen Leeuwarder Courant iets niet wordt meegenomen, maar ik denk dat het, wat de stopplaats Wetsens betreft, wel duidelijk is........: “Waar geen station is, ...........”
reactie webmaster: Dank je wel, Hein, voor je uitvoerige onderzoek en toelichting. Ik denk dat we met enige zekerheid kunnen stellen dat stopplaats Wetsens er nooit geweest is.